اولیای الهی و مقربان درگاه خداوند، به دلیل علم کامل و عمل دقیق، راهنما و سرمشق انسانها قرار گرفتهاند. هر چند دستیافتن به قلهی این مقامات برای افراد عادی غیر ممکن است؛ اما هر انسان جویای کمال و سعادت میتواند به اندازه توان خود در این مسیر قدم بردارد و به درجاتی از کمال برسد؛ و آنها را سرمشق و الگوی زندگی خود قرار دهد.
حضرت فاطمه(س) گذشته از مقامات عالی معنوی، در مدت کوتاهی که در میان مردم زندگی کرد، اخلاق و رفتاری از خود به یادگار گذاشت که الگو و سرمشق برای تمام مردان و زنانی است که جویای کمال و حقیقت هستند که به برخی از آنها اشاره میکنیم:
1-الگوی ایثار و از خودگذشتگی مالی: حضرت فاطمه(س) علاوه بر این که از نیازمندان دستگیری میکرد، به دیگران نیز چگونگی دستگیری از نیازمندان را آموزش میداد؛ زیرا آن حضرت در حالی از مستمندان دستگیری میکرد که خود به شدت نیازمند بود و این مقامی بس بالاتر از سخاوت و بخشش است.
وی در این کار نه تنها بر مستمندان منتی نداشت؛ بلکه اعلام میکرد حتی انتظار تقدیر و سپاس از سوی آنان هم ندارد و این کار را فقط برای خدا انجام میداد: «إِنمَّا نُطْعِمُکمُ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِیدُ مِنکمُ جَزَاءً وَ لَا شُکُورًا».
در برابر خداوند بسیار متواضع بود و خود را طلب کار خدا نمیدانست؛ گویا خود را در برابر خداوند مقصر میدانست و در پی نجات از گرفتارهای آخرت بود. این ایثار و از خودگذشتگی به گونهای برجسته و ممتاز بود، که خدای متعال در قرآن کریم به صورت ویژه از کارشان تمجید نمود.
2-مبارزه با ظلم و ستم: یکی از چیزهایی که پیشرفت و تکامل جامعه بشری به آن وابسته است، مبارزه با ظلم و ساکت ننشستن در برابر ستمکاران و ظالمان است. حضرت فاطمه(س) بهترین الگو برای تمام مردان و زنان مبارز و آزاده جهان است؛ زیرا ایشان در برابر ظلم و ستمی که به حق و حقیقت میرفت ساکت ننشست و با شجاعت در برابر آن ایستاد، از حق دفاع کرد و در اینراه هرگونه خطری را به جان خرید. شجاعت و نهراسیدن آنحضرت در موقعیتی که مردان روزگار از ترس، جرأت مخالفت نداشتند، اعجابآور است. ایشان بیمهابا مخالفت خود با ظالمان را علنی و آشکار کرد و در اینراه جان خود را فدا کرد.
3-عفت و پاکدامنی: نقش عفت و پاکدامنی در ترقی و سعادت جامعه بشری امری واضح و آشکار است؛ به گونهای که خدای متعال حضرت مریم(س) را به جهت داشتن این ویژگی برای مردان و زنان باایمان الگو و سرمشق معرفی میکند. رفتار و گفتار حضرت فاطمه(س) برای همه مردان و زنانی که میخواهند زندگی انسانی و پاکی داشته باشند بهترین راهنما است. ایشان در گفتاری که رفتارشان با آن هماهنگ بود، بهترین چیز برای زن را پوشیده نگهداشتن گوهر زنانگی معرفی میکند. و میفرماید:
«بهترین چیز برای زن آن است که نامحرمی را نبیند و نامحرمی هم او را نبیند».
یعنی تا جایی که ضرورت ایجاب نکند مردان را نگاه نکند و مردان نیز او را نبینند.
4-تربیت فرزندان صالح: یکی از مسؤلیتهای اجتماعی هر فرد، تلاش در جهت حفظ نسل بشر و تربیت و پرورش انسانهای صالح و مفید است. در این راستا حضرت فاطمه(س) فرزندانی را تحویل جامعه بشری داد که هرکدام سرآمد انسانها و منشأ تحول در جامعه جهانی بوده و هستند. نقش امام حسن و امام حسین(ع) و حضرت زینب(س) در انقلابها و تحولات سیاسی - اجتماعی جهان اسلام قابل انکار نیست. علاوه بر این، سلسله امامت و فرزندان با واسطه ایشان در طول تاریخ بعد از ظهور اسلام، همیشه الگو و سرمشق برای فقیهان، حکیمان، عارفان و مجاهدان بودند. و سرانجام تحول عظیم جهانی و نابودی ظلم و ستم نیز به دست فرزند ایشان(مهدی موعود(عج)) تحقق خواهد یافت.