نماز ظهر عاشورا روایتی است که هر صاحب دلی را متحیّر می‌کند و به تحقیق، در مقام عمل بالاترین تأکید و سفارش بر اهمیت جایگاه فریضه نماز است. گرمای شدید هوا، تشنگی فراوان، بی‌شرمی دشمنان، خطر تیرها و یورش‌های بی‌امان، اندوه شهادت یاران و بسیاری از علل و عوامل دیگر، هیچ کدام در آن روز تاریخی نتوانست کوچک‌ترین خللی در برپایی این فریضه مقدس ایجاد کنند و امام (ع) این گونه راه را بر همه بهانه‌گران و مستمسکان برای ترک نماز بست و اهمیت و عظمت آن را یادآور شد. از سوی دیگر، امام حسین (ع) با نماز ظهر عاشورایش به تمام وجدان‌های بیدار ثابت کرد که هدف او از بر پایی نهضت عاشورا «دین خواهی» و عمل به تکلیف بوده است و نه خواسته‌های دنیوی و هواهای نفسانی.
اما آخرین نماز امام حسین (ع)، نماز مخصوصی است که با تکبیرة الاحرام، قرائت، قیام، رکوع، سجود، تشهّد و سلام ویژه ای اقامه شد. نمازی که تکبیر آن را به هنگام فرود آمدن از اسب سر داد. قیام آن را هنگامی که پس از افتادن بر خاک به روی پای خویش ایستاد، بجا آورد و رکوع آن را به هنگامی که شدت زخم و خونریزی بر خاک می افتاد و برمی خاست، انجام داد و قنوت آن را با آخرین دعای روح بخش و آخرین نیایش ملکوتی اش در واپسین دقایق زندگی زمزمه کرد که: « خدای من! ای خدایی که مقامت بس والا و بلند مرتبه! خشم و غضبت بر بیدادگران بسیار شدید، نیرویت از هر نیرویی بالاتر است، خدایی که از تمامی مخلوقات بی نیازی و در کبریا و عظمت فراگیر وبه آنچه بخواهی توانا.... بار خدایا! ما خاندان و فرزندان پیامبر محبوب و برگزیده تو هستیم که اینان با ما از راه فریب و حیله وارد شدند و دست از یاری ما کشیدند و ما را که برای حق و عدالت بپاخاستیم به شهادت رساندند» و آخرین سجده امام با نهادن چهره پرفروغش بر خاک گلگون کربلا انجام شد و تشهّد و سلام آن را با خروج روح بلندش از پیکر غرقه به خونش، ادا کرد. بالاخره سر از سجده نماز برداشتن را، با اوج گرفتن سر بریده اش بر فراز نیزه ها و تعقیب نمازش را هم با دعاها و اذکار و سوره مبارکه کهف که از فراز نیزه ها تلاوت کرده، به گوش ها می رساند.
"عمر بن عبدالله"، معروف به ابوثمامه، از چهره های سرشناس شیعه در کوفه بود که در شجاعت و جنگ آوری زبانزد خاص و عام شده بود. وقتی "مسلم بن عقیل"، سفیر امام حسین (ع) برای بیعت گرفتن از مردم وارد کوفه شدند، ابوثمامه را مسئول دریافت کمک های مالی و تهیه اسلحه کردند. وی پس از پراکنده شدن مردم از دور مسلم بن عقیل و پیش از شروع درگیری های کربلا، خود را از کوفه به کربلا رساند و در زمره یاران امام حسین (ع) قرار گرفت